رشته زمین‌شناسی
زمین‌شناسی علم مطالعه زمین می‌باشد و دانشی است که ماهیت سیاره‌ی زمین، تاریخ آن، ساختمان و اجزای درون آن، مواد سازنده‌ی آن، نیروهای مؤثر بر این مواد، برآیندهای این نیروها، پراکندگی سنگ‌های پوسته‌ی آن و سرگذشت زمین و گیاهان و جانورانی که در دوره‌های مختلف زمین‌شناسی وجود داشته‌اند را موردمطالعه قرار می‌دهد. قدیمی‌ترین نقشه‌ی زمین‌شناسی مربوط به معادن طلا و زمرد است و در مصر یافت شده است. هدف مهم این رشته، شناخت کلی سیاره زمین به‌عنوان سیاره زندگی انسان و شناخت خاصیت شیمیایی و فیزیکی سنگ‌های سازنده زمین است. زمین‌شناسی نقش بسیار مهمی در محیط‌‌زیست دارد، برای مثال شناخت زمین‌هایی که بتوان در آن خانه‌سازی و شهرسازی کرد و شناخت مکان‌هایی که احتمال خطر ویرانی در اثر زلزله را دارد.
توانایی‌های لازم برای تحصیل در این رشته
داوطلبان این رشته باید در زمین‌شناسی، ریاضی، شیمی و فیزیک دانش و توان بالایی داشته باشند. ازآنجاکه تعدادی از واحدهای این رشته در صحرا و بیابان انجام می‌شود دانشجویان این رشته باید علاقه و استعداد، روحیه‌ی قوی، توانایی فعالیت در شرایط دشوار مناطق خاص، شرایط جسمی مناسب، قدرت تحمل بالا و قدرت تجزیه‌وتحلیل و تصمیم‌گیری سریع از شرایط داشته باشند.
رشته‌ی زمین‌شناسی در مقطع کارشناسی
دانشجویان این رشته از ۱۳۴ واحد درسی ۲۰ واحد عمومی، ۲۰ واحد پایه، ۵۴ واحد اصلی، ۲۸ واحد تخصصی و ۱۲ واحد اختیاری می‌گذرانند.
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
|---|---|---|
| دروس پایه | ||
| ۱ | ریاضی۱ | ۳ |
| ۲ | ریاضی۲ | ۳ |
| ۳ | فیزیک پایه۱ | ۳ |
| ۴ | فیزیک پایه۲ | ۳ |
| ۵ | شیمی عمومی | ۳ |
| ۶ | آزمایشگاه شیمی عمومی | ۱ |
| ۷ | مبانی کامپیوتر | ۲ |
| ۸ | آمار مقدماتی | ۲ |
| دروس تخصصی | ||
| ۹ | زمین‌شناسی ایران | ۳ |
| ۱۰ | عملیات زمین شناسی ایران | ۱ |
| ۱۱ | زمین‌شناسی اقتصادی | ۴ |
| ۱۲ | زمین‌شناسی نفت | ۳ |
| ۱۳ | آب‌های زیرزمینی | ۳ |
| ۱۴ | زمین‌شناسی مهندسی | ۳ |
| ۱۵ | زمین‌شناسی صحرایی | ۴ |
| ۱۶ | متون علمی زمین‌شناسی | ۲ |
| ۱۷ | زمین‌شناسی زیست‌محیطی | ۳ |
| ۱۸ | سنجش از دور | ۲ |
| دروس اصلی | ||
| ۱۹ | دیرینه‌شناسی ـ ماکروفسیل | ۳ |
| ۲۰ | سنگ‌های رسوبی | ۳ |
| ۲۱ | سنگ‌های آذرین | ۳ |
| ۲۲ | سنگ‌های دگرگونی | ۳ |
| ۲۳ | زمین‌شناسی فیزیکی | ۴ |
| ۲۴ | زمین‌شناسی تاریخی | ۳ |
| ۲۵ | بلورشناسی نوری | ۲ |
| ۲۶ | مبانی کانی‌شناسی | ۴ |
| ۲۷ | رسوب‌شناسی | ۳ |
| ۲۸ | ریز دیرینه‌شناسی | ۳ |
| ۲۹ | چینه‌شناسی | ۳ |
| ۳۰ | زمین‌شناسی ساختاری | ۴ |
| ۳۱ | زمین‌ساخت | ۲ |
| ۳۲ | فتوژیولوژی | ۳ |
| ۳۳ | مبانی زمین‌شیمی | ۳ |
| ۳۴ | زمین‌فیزیک | ۳ |
| ۳۵ | نقشه‌برداری | ۲ |
| ۳۶ | سامانه اطلاعات جغرافیایی | ۲ |
| دروس اختیاری | ||
| ۳۷ | ارزیابی ذخایر معدنی | ۲ |
| ۳۸ | زمین‌شناسی ذغال‌سنگ | ۲ |
| ۳۹ | کانه‌نگاری | ۲ |
| ۴۰ | ریز‌رخساره‌ها | ۲ |
| ۴۱ | زلزله‌شناسی | ۳ |
| ۴۲ | مکانیک سنگ | ۲ |
| ۴۳ | لرزه زمین‌ساخت | ۲ |
| ۴۴ | زمین‌شناسی زیرسطحی | ۲ |
| ۴۵ | زمین‌شناسی مهندسی کاربردی | ۲ |
| ۴۶ | آتشفشان‌شناسی | ۲ |
| ۴۷ | زمین شیمی آلی | ۲ |
| ۴۸ | زمین آمار | ۲ |
| ۴۹ | زمین‌شناسی دریایی | ۲ |
| ۵۰ | محیط‌های رسوبی | ۲ |
| ۵۱ | آب‌شناسی | ۲ |
| ۵۲ | دیرینه‌شناسی گیاهی | ۲ |
| ۵۳ | زمین ریخت شناسی | ۲ |
| ۵۴ | مکانیک خاک | ۲ |
| ۵۵ | اقیانوس شناسی | ۲ |
| ۵۶ | آمار و احتمال | ۲ |
| ۵۷ | هیدروژئوشیمی | ۲ |
| ۵۸ | منابع انرژی زمین | ۲ |
| ۵۹ | خاک شناسی | ۲ |
رشته‌ی زمین‌شناسی در مقطع کارشناسی ارشد
این رشته در مقطع ارشد دارای گرایش‌های پترولوژی، زمین‌شناسی اقتصادی، زمین‌ساخت، آب‌زمین‌شناسی، چینه‌نگاری و دیرینه‌شناسی، رسوب‌شناسی و سنگ‌های رسوبی، زمین‌شناسی نفت، زمین‌شناسی مهندسی، زمین‌شناسی زیست‌محیطی، زمین‌شیمی و سنجش‌ازدور زمین‌شناختی می‌باشد.
گرایش‌های دکتری زمین‌شناسی
از گرایش‌های دکتری این رشته می‌توان چینه‌شناسی و فسیل‌شناسی، زمین‌شناسی نفت، رسوب‌شناسی و سنگ‌شناسی رسوبی، آب‌شناسی، پترولوژی، زمین‌شناسی زیست‌محیطی، زمین‌شناسی اقتصادی و تکتونیک را نام برد.
وظایف یک زمین‌شناس
• بررسی فعالیت‌های آتش‌فشانی و زمین‌لرزه به‌منظور توسعه سیستم‌های هشداردهنده برای مردم نزدیک به مکان‌های فعال
• طراحی برنامه‌های اکتشاف منابع آبی جدید
• جستجوی منابع انرژی و معادن معدنی مانند نفت و گاز
• مشخص کردن محل مناسب برای دفن زباله‌های هسته‌ای
• ارزیابی ایمنی و تأثیر ایجاد یک سد یا تونل در یک پروژه عمرانی
• مهارت و توانمندی‌های موردنیاز زمین‌شناسی زمین‌شناس
• مشاهده دقیق
• داشتن نظم و روندی ساختاریافته در کار که از لازمه‌های هر پژوهشی و تحقیقاتی است.
• توان بدنی مناسب
• توانایی کار فردی و تیمی
• توان استفاده از نرم‌افزارهای مرتبط ازجمله GIS، Rock Work – RS، Earth das، corel, IRDES, Arc و …
بازار کار رشته‌ی زمین‌شناسی
یک زمین‌شناس می‌تواند در وزارت خانه‌های صنعت، معدن و تجارت، نفت، نیرو، راه، جهاد کشاورزی، علوم، تحقیقات و فناوری، آموزش و پرورش و همچنین شرکت‌ها و موسساتی مانند ذوب‌آهن، سازمان زمین شناسی و زلزله کشور، موسسه ژئوفیزیک، شرکت‌های مرتبط با فعالیت‌های سدسازی، آب‌یابی، حفر تونل، راهسازی، اکتشافات آب و نفت و معادن، بخش‌های مرتبط با تهیه نقشه‌های زمین شناسی و معدنی، آزمایشگاه‌های سنگ شناسی و زمین شناسی استخدام شود.
زمین‌شناس می‌تواند کارآفرینی کرده و شرکتی شخصی در این حوزه راه‌اندازی کند. بسیاری از فعالیت‌های اصلی شرکت‌های بزرگ ازجمله شرکت نفت و گاز ایران، به تهیه و استفاده از نقشه‌های زمین‌شناسی، تحلیل این نقشه‌ها و شناسایی نکات قابل تأمل در آن‌ها بستگی دارد. همچنین زمین‌شناس می‌تواند به‌عنوان پیمانکار با وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مختلف همکاری کند.
