مرکز پروژه

طبق گفته‌ی استادان فیزیک، رشته فیزیک علم زندگی است و هر چیزی که پیرامون ما یافت می‌شود به فیزیک ربط پیدا می‌کند؛ درواقع جهان در بزرگ‌ترین مقیاس تا کوچک‌ترین مقیاس با علم فیزیک در ارتباط می‌باشد. هدف اصلی دانش فیزیک توصیف پدیده‌های طبیعی قابل مشاهده و غیرقابل مشاهده برای بشر به شکل کمی است. رشته‌ی فیزیک با نگاه ماکروسکوپیک و میکروسکوپیک پدیده‌ها را موردمطالعه قرار می‌دهد.

فیزیک دانشگاه بر پایه‌ی کتاب فیزیک هالیدی است به این معنا که اگر کسی مطالب کتاب فیزیک هالیدی را به‌درستی درک کند می‌توان به او لیسانس فیزیک داد. هدف مقطع کارشناسی این رشته، تربیت کارشناسانی به‌منظور پاسخ به نیازهای تخصصی حوزه‌ی فیزیک و تولید زیربنای مناسب برای ایجاد تکنولوژی نوین و انتقال آن است.

تفاوت رشته فیزیک با رشته‌ی فیزیک مهندسی

فیزیک مهندسی رشته‌ای جدید و تلفیقی از علم فیزیک و علوم مهندسی باهدف توسعه‌ی پایه‌های نظری برای تحلیل پدیده‌های علمی و کاربردهای مهندسی آن‌ها و انتقال فناوری‌های نو به دنیای صنعت می‌باشد. تفاوت اصلی این دو گرایش این است که فیزیک‌دانان چیزی را طراحی نمی‌کنند بلکه از آن برای تحقیق جهت گسترش تکنولوژی استفاده می‌کنند. ازنظر دروس هم تعداد دروس مشترک بسیاری دارند اما دانشجویان فیزیک مهندسی تعداد واحد بیشتری می‌گذرانند.

توانایی‌های لازم برای این رشته

علاقه‌مندان به این رشته باید افرادی تلاشگر، کنجکاو، مستعد، باهوش، صبور، بردبار و بااراده بوده و قدرت تحلیل خوب همراه با سطح تفکر بالا داشته باشند. این دانشجویان هم‌چنین باید ریاضیات قوی داشته باشند زیرا فیزیک با ریاضی آمیخته‌شده است. دانشجویان این رشته باید هم‌زمان با آموزش فیزیک قوانین ریاضی موردنیاز را نیز بیاموزند. در فیزیک چون به دنبال پیدا کردن دلیل پدیده‌ها و اتفاقات هستیم با چگونگی پیش‌آمدهای علمی سروکار داریم.

دروس و واحدهای این رشته در مقطع کارشناسی

دانشجویان مقطع کارشناسی این رشته از ۱۳۶ واحد درسی، ۲۲ واحد عمومی، ۳۵ واحد پایه، ۳۳ واحد اختیاری و ۴۶ واحد الزامی می‌گذرانند.

ردیف	نام درس	تعداد واحد	پیشنیاز
ترم اول
۱	اندیشه اسلامی ۱	۲	-
۲	زبان خارجی	۳	-
۳	ریاضی عمومی ۱	۳	-
۴	شیمی عمومی	۳	-
۵	فیزیک پایه ۱	۳	-
۶	آز شیمی عمومی	۱	۴
ترم دوم
۷	اندیشه اسلامی ۲	۲	۳
۸	معادلات دیفرانسیل	۳	۳
۹	ریاضی عمومی ۲	۳	۳
۱۰	فیزیک پایه ۲	۳	-
۱۱	فیزیک پایه ۳	۳	۵
۱۲	آز فیزیک ۱	۱	۵
۱۳	کامپیوتر و برنامه نویسی	۳	-
ترم سوم
۱۴	فارسی	۳	-
۱۵	ترمودینامیک و مکانیک آماری ۱	۳	۱۱
۱۶	ریاضی فیزیک ۱	۳	۸ و ۹
۱۷	مکانیک تحلیلی ۱	۳	۵
۱۸	آز فیزیک ۲	۱	۱۰
۱۹	کارگاه ماشین افزار	۱	-
۲۰	الکترونیک	۳	۱۰
ترم چهارم
۲۱	انقلاب اسلامی	۲	-
۲۲	فیزیک پایه ۴	۳	۱۰
۲۳	الکترومغناطیس ۱	۳	۱۰
۲۴	مکانیک تحلیلی ۲	۳	۱۷
۲۵	ترمودینامیک و مکانیک آماری ۲	۳	۱۵
۲۶	آز فیزیک ۳	۱	۱۱
۲۷	زلزله شناسی/ زبان تخصصی	۳/۲	۲/۱۶
ترم پنجم
۲۸	دانش خانواده و جمعیت	۲	-
۲۹	الکترومغناطیس ۲	۳	۲۳
۳۰	ریاضی فیزیک ۲	۳	۱۶
۳۱	اپتیک	۳	۱۰ و ۱۶
۳۲	مکانیک کوانتومی ۱	۳	۲۲
۳۳	نجوم و اختر فیزیک	۳	۲۲
۳۴	آز فیزیک ۴	۲	۲۲
ترم ششم
۳۵	تاریخ تحلیلی صدر اسلام	۲	-
۳۶	تربیت بدنی ۱	۱	-
۳۷	فیزیک حالت جامد ۱	۳	۱۵ و ۳۲
۳۸	مکانیک کوانتومی ۲	۳	۳۲
۳۹	فیزیک هسته ای	۳	۳۲
۴۰	آز اپتیک	۲	۳۱
۴۱	نسبیت/ مکانیک کلاسیک/ پروژه	۳	۱۶ و ۲۲ و۲۴
ترم هفتم
۴۲	اخلاق اسلامی	۲	-
۴۳	آزمایشگاه حالت جامد	۲	۳۷
۴۴	کارگاه الکتروتکنیک	۱	-
۴۵	بلور شناسی	۳	۳۷
۴۶	فیزیک پلاسما	۳	۲۲
۴۷	فیزیک هسته ای ۱	۳	-
۴۸	فیزیک حالت جامد ۲	۳	۳۷
ترم هشتم
۴۹	تفسیر موضوعی قرآن	۲	-
۵۰	تربیت بدنی ۲	۱	۳۶
۵۱	فیزیک هسته ای ۲	۳	۴۷
۵۲	ذرات بنیادی	۳	۳۹
۵۳	اندازه گیری و آشکار سازی پرتو ها	۳	۴۷
۵۴	رادیو ایزوتوپ	۳	۴۷

گرایش‌های مقطع کارشناسی ارشد این رشته

این رشته در مقطع ارشد دارای ۴ رشته‌ی فیزیک، نانو فیزیک، آموزش فیزیک و مهندسی پلاسما می‌باشد و رشته‌ی فیزیک خود دارای گرایش‌های فیزیک آماری و سامانه‌های پیچیده، حالت‌جامد یا ماده‌ی چگال، اپتیک و لیزر، فیزیک هسته‌ای، ذرات بنیادی و نظریه میدان‌ها، فیزیک نجومی (نجوم و اخترفیزیک یا گرانش و کیهان‌شناسی)، فیزیک بنیادی، اتمسفر و لایه‌های نازک می‌باشد که در این مقاله به توضیح برخی می‌پردازیم.

۱. گرایش حالت‌جامد و ماده چگال

این گرایش پرطرفدارترین گرایش در مقطع کارشناسی ارشد می‌باشد که به مطالعه‌ی کریستال‌ها و ویژگی‌های فیزیکی آن‌ها، علم مواد و بلورشناسی، خواص فیزیکی مواد ماکروسکوپی به کمک قوانین کوانتوم و … می‌پردازد. پرطرفدارترین گرایش حالت‌جامد نانو می‌باشد.

۲. گرایش اپتیک و لیزر

در این گرایش پژوهش‌های تجربی، تئوری و شبیه‌سازی انجام می‌شود. فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در پروژه‌های صنعتی و نظامی و حتی مراکز انرژی هسته‌ای مشغول به‌کار شوند.

۳. گرایش فیزیک هسته‌ای

این گرایش رابطه‌ی مستقیمی با تولید و به‌کارگیری انرژی هسته‌ای دارد؛ البته صنعت هسته‌ای کشور بیشتر از رشته‌های مهندسی هسته‌ای، مهندسی شیمی و … نیروی کار خود را تأمین می‌کند و به‌ندرت از فیزیک هسته‌ای استخدام می‌کند.

۴. گرایش ذرات بنیادی

این گرایش به مطالعه‌ی قوانین فیزیک در ابعاد زیرهسته‌ای و انرژی‌های بالا و فاصله‌های بسیارکم می‌پردازد. پژوهش‌های این رشته تئوری می‌باشند و کارهای تجربی (آزمایشگاهی) این گرایش در کشور انجام نمی‌شود.

۵. گرایش فیزیک نجومی

این گرایش کم طرفدارترین گرایش در رشته‌ی فیزیک است. عمده‌ی پژوهش‌های این گرایش به‌صورت تئوری می‌باشد و به مباحث مربوط به سیاه‌چاله‌ها، نظریات گرایش کیهانی و پرتوهای کیهانی می‌پردازد.

گرایش‌های مقطع دکتری این رشته

این رشته در مقطع دکتری دارای ۹ گرایش فیزیک (بدون گرایش)، ذرات بنیادی و نظریه میدان‌ها، اپتیک و لیزر، فیزیک پلاسما، فیزیک آماری و سامانه‌های پیچیده، فیزیک ماده چگال، گرانش و کیهان‌شناسی، نجوم و اخترفیزیک و فیزیک هسته‌ای می‌باشد.

آینده‌ی شغلی و بازار کار این رشته

ازآنجاکه فیزیک جز رشته‌های علوم پایه است، بازار کار داغی ندارد زیرا رشته‌های علوم پایه در ایران کمتر موردتوجه قرا می‌گیرند اما درهرصورت فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در صنایع مختلف و کارخانجات جهت کنترل کیفیت محصول، مخابرات، صداوسیما، نیروگاه‌های هسته‌ای، مراکز تولید قطعات غیر هادی و سلول‌های خورشیدی، صنایع تولید و نگهداری لیزر در صنعت، مراکز پزشکی و نظامی سازمان انرژی اتمی، آموزش‌وپرورش و … مشغول به‌کار شوند؛ هر چه افراد دانش و تخصص بیشتری داشته باشند امکان پیشرفت اشتغال و افزایش درامد بالاتری نیز خواهد داشت. هم‌چنین فیزیکدانان می‌توانند در پیش‌بینی وضع هوا،توسعه‌ی لوازم پزشکی و ارائه روش‌های درمانی جدید، فعالیت درزمینه تکنولوژی ماهواره‌ای و اکتشافات فضایی، بررسی و کشف راه‌های نو به‌منظور تولید انرژی، تحقیق و کشف در حوزه رباتیک و هوش مصنوعی، تدریس در مدارس و دانشگاه‌ها، حل مسائل، گزارش‌نویسی و … به ایفای نقش بپردازند.

در حال حاضر این رشته باهدف تربیت نیروهای متخصص برای تأمین استاد در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی و هم‌چنین رفع مشکل کمبود متخصص درزمینه‌های علم و فناوری ارائه می‌شود زیرا بارونق علم فیزیک و تربیت متخصصان، می‌توان استقلال کشور را بهبود بخشید.

برای بازدید از پروژه‌ها و مقاله‌های رشته فیزیک، از بخش رشته فیزیک مرکز پروژه بازدید نمایید.