رشته مهندسی صنایع
رشته مهندسی صنایع به طراحی، پیاده‌سازی و بهبود فرایندها و سیستم‌هایی از انسان، مواد، اطلاعات، تجهیزات و مواد می‌پردازد. هدف رشته مهندسی صنایع افزایش سودآوری و کیفیت کالاها و کاهش و حذف منابع تلف‌شده مانند زمان، هزینه، مواد اولیه و انرژی می‌باشد. یک فارغ‌التحصیل مهندسی صنایع راه‌های استفاده از نیروی کار، ماشین‌آلات، مواد، اطلاعات و انرژی برای تولید محصول را ارائه می‌دهد. رشته مهندسی صنایع تلفیقی از مدیریت، مهندسی، اقتصاد و ریاضیات است. یک دانشجوی رشته مهندسی صنایع با زمینه‌های مدیریت تولید، سیستم‌های تولیدی، مهندسی مالی، مهندسی کیفیت، مدیریت مهندسی، مهندسی سیستم‌های اطلاعاتی و مدیریت پروژه (کنترل پروژه) سروکار دارد.
بنیان‌گذار و پدر رشته مهندسی صنایع فردریک تیلور می‌باشد. اولین دانشکده مهندسی صنایع در سال ۱۳۴۷ در دانشگاه صنعتی شریف تأسیس شد و پس‌ازآن دانشگاه علم و صنعت و صنعتی امیرکبیر فعالیت خود را ادامه دادند.
توانایی‌های لازم برای تحصیل در رشته مهندسی صنایع
علاقه و توان علمی در دروس ریاضی، آمار و فیزیک، داشتن ذهن خلاق، پویا و جستجوگر، توانایی کار تیمی، توانایی تحمل فشار کاری بالا، جزئی گرایی، تسلط به زبان انگلیسی، آگاهی از آخرین تکنولوژی‌ها و ابداعات مهندسی صنایع و توان برنامه‌ریزی و مدیریت زمان از مهارت‌ها و توانایی‌های لازم برای تحصیل در این رشته می‌باشد.
نرم‌افزارهای تخصصی و کاربردی این رشته
- MSP – Microsoft Project
- TL۶ – Time Line
- HPM-Harvard Project Manager
- COMLAD
- Factory Flow
- Minitab
- SPSS
- Statistica
- GAMS – General Algebraic Modeling System
- LINDO
- LINGO
- QSB
- AutoMod
- Siman
- Taylor
- VISIO – Visio For Business Graphics
- MS PowerPoint
از نرم‌افزارهای رشته مهندسی صنایع می‌باشند.
وظایف یک مهندس صنایع
• تحلیل و بررسی سیستم‌های موجود، بازنگری جدول زمان‌بندی تولید، مشخصات فنی، جریان کار تولید و سایر اطلاعات برای درک روش‌ها و فعالیت‌های بخش تولید یا خدمات
• سنجش چگونگی تولید محصولات و ارائه خدمات با حداکثر کارایی و سود
• توسعه سیستم‌های کنترل مدیریت برای برنامه‌ریزی مالی
• پیاده‌سازی روش‌های کنترل کیفیت برای حل مشکلات تولید و کاهش هزینه‌ها
• همکاری با مشتریان و مدیریت برای توسعه استانداردهای طراحی و تولید
• طراحی سیستم‌های کنترلی برای هماهنگی فعالیت‌ها و برنامه‌ریزی تولید برای اطمینان از کیفیت مناسب محصولات
• آموزش مدیران، سرپرستان و کارگران در صورت نیاز
• رعایت کلیه اصول ایمنی در کار
کارشناسی این رشته
از ۱۴۰ واحد درسی این رشته ۲۰ واحد عمومی، ۲۲ واحد پایه، ۶۶ واحد تخصصی و اصلی، ۲۸ واحد اختیاری، ۳ واحد کارگاه‌ها و ۱ واحد کارآموزی وجود دارد.
مهندسی صنایع در مقطع کارشناسی ارشد
این رشته در مقطع ارشد دارای گرایش‌های مدیریت مهندسی، مهندسی آینده‌پژوهی، لجستیک و زنجیره تأمین، مهندسی حمل‌ونقل ریلی، مهندسی مدیریت ساختارها و تجهیزات، مهندسی سیستم‌های اقتصادی اجتماعی، مدیریت نوآوری و فناوری، بهینه‌سازی سیستم‌ها، مدیریت پروژه و سیستم‌های سلامت می‌باشد.
گرایش‌های مهندسی صنایع در مقطع دکتری
گرایش‌های دکتری مهندسی صنایع عبارت‌اند از بهینه‌سازی سیستم‌ها، سیستم‌های سلامت، لجستیک و زنجیره تأمین، سیستم‌های کلان، مهندسی مالی، مدیریت مهندسی، کیفیت و بهره‌وری، مدیریت پروژه و سیستم‌های اطلاعاتی.
مشکلات و دشواری‌های مهندسی صنایع
از مشکلات این رشته می‌توان یکنواختی و عدم تنوع کار، به‌روز نبودن و عدم آگاهی تعدادی از مهندسین این رشته، عدم‌حمایت تعدادی از مدیران به علت رقابت و محدود بودن واحدهای عملی در دانشگاه را نام برد.
آینده‌ی شغلی و بازار کار مهندسی صنایع
به دلیل گسترده بودن حوزه کاری مهندسی صنایع، امکان کار در همه مراکز و کارخانجات صنعتی، تولیدی و خدماتی برای مهندسان صنایع وجود دارد. یعنی مهندسی صنایع در حرفه‌ها و مشاغلی مانند بانکداری، خدمات مشاوره‌ای، صنعت بیمه، شرکت‌های هواپیمایی، کشتیرانی، بیمارستان‌ها، کارخانجات، کشت و صنعت، خدمات شهری، استادیوم‌های ورزشی و جاهایی که لازم است برنامه‌ریزی، هدایت، مدیریت و ارتقا وجود داشته باشد باید حضورداشته باشند. به علت نیاز سازمان‌ها، شرکت‌ها و مؤسسات صنعتی، تجاری و خدماتی بازار کار این رشته خوب است ولی به این شرط افراد استخدام می‌شوند که دارای تخصص، دانش، مهارت و تجربه کافی باشند. ازآنجاکه کشور در جهت رشد و توسعه صنایع و تولیدات درحال‌توسعه است و درزمینه تجارت الکترونیک، و بانکداری الکترونیک هم مشغول فعالیت است احتمالاً بازار کار این رشته آینده‌ی بهتری خواهد داشت.
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
|---|---|---|
| دروس پایه | ||
| ۱ | ریاضی۱ | ۳ |
| ۲ | ریاضی۲ | ۳ |
| ۳ | فیزیک۱ | ۳ |
| ۴ | فیزیک۲ | ۳ |
| ۵ | معادلات دیفرانسیل | ۳ |
| ۶ | آز فیزیک۱ | ۱ |
| ۷ | آز فیزیک۲ | ۲ |
| ۸ | محاسبات عددی | ۲ |
| ۹ | برنامه‌نویسی کامپیوتر | ۳ |
| دروس تخصصی | ||
| ۱۰ | اقتصاد عمومی۱ | ۲ |
| ۱۱ | اقتصاد عمومی۲ | ۲ |
| ۱۲ | اصول حسابداری و هزینه یابی | ۳ |
| ۱۳ | مدیریت و کنترل پروژه | ۳ |
| ۱۴ | ارزیابی کار و زمان | ۳ |
| ۱۵ | طرح ریزی واحدهای صنعتی | ۳ |
| ۱۶ | کنترل کیفیت آماری | ۳ |
| ۱۷ | تئوری احتمالات و کاربرد آن | ۳ |
| ۱۸ | جبر خطی | ۳ |
| ۱۹ | آمار مهندسی | ۳ |
| ۲۰ | تحقیق در عملیات۱ | ۳ |
| ۲۱ | تحقیق در عملیات۲ | ۳ |
| ۲۲ | اصول مدیریت و تئوری سازمان | ۲ |
| ۲۳ | نقشه‌کشی صنعتی | ۲ |
| ۲۴ | مبانی مهندسی برق | ۳ |
| ۲۵ | آز مبانی برق | ۱ |
| ۲۶ | اقتصاد مهندسی | ۳ |
| ۲۷ | استاتیک و مقاومت مصالح | ۳ |
| ۲۸ | علم مواد | ۳ |
| ۲۹ | روش‌های تولید | ۳ |
| ۳۰ | برنامه‌ریزی وکنترل تولید و موجودی۱ | ۳ |
| ۳۱ | برنامه‌ریزی تولید | ۳ |
| ۳۲ | اصول شبیه‌سازی | ۳ |
| ۳۳ | پروژه | ۳ |
| دروس اختیاری | ||
| ۳۴ | طراحی ایجاد صنایع | ۳ |
| ۳۵ | مهندسی فاکتورهای انسانی | ۳ |
| ۳۶ | برنامه‌ریزی تعمیرات و نگهداری | ۳ |
| ۳۷ | برنامه‌ریزی وکنترل تولید و موجودی۲ | ۳ |
| ۳۸ | تحلیل سیستم‌ها | ۳ |
| ۳۹ | سیستم‌های اطلاعات مدیریت | ۳ |
| ۴۰ | برنامه‌ریزی حمل و نقل | ۳ |
| ۴۱ | مدیریت کیفیت و بهره‌وری | ۳ |
| ۴۲ | تجزیه و تحلیل تصمیم‌گیری | ۳ |
| ۴۳ | اصول بازاریابی | ۲ |
| ۴۴ | اصول ایمنی و بهداشت | ۲ |
| ۴۵ | مدیریت مالی | ۲ |
| ۴۶ | سیستم های پرداخت حقوق و دستمزد | ۳ |
| دروس عمومی | ||
| ۴۷ | معارف اسلامی۱ | ۲ |
| ۴۸ | معارف اسلامی۲ | ۲ |
| ۴۹ | اخلاق و تربیت اسلامی | ۲ |
| ۵۰ | انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن | ۲ |
| ۵۱ | متون اسلامی | ۲ |
| ۵۲ | تاریخ اسلام | ۲ |
| ۵۳ | زبان خارجه | ۳ |
| ۵۴ | فارسی | ۳ |
| ۵۵ | تربیت بدنی۱ | ۱ |
| ۵۶ | تربیت بدنی۲ | ۱ |
| ۵۷ | دانش خانواده و جمعیت | ۲ |
| کارگاه‌ها | ||
| ۵۸ | کارگاه ماشین‌افزار | ۱ |
| ۵۹ | کارگاه عمومی جوش | ۱ |
| ۶۰ | کارگاه ریخته‌گری ذوب و مدل‌سازی | ۱ |
| کارآموزی | ||
| ۶۱ | کارآموزی | ۱ |
