رشته مهندسی نفت
کوچک‌ترین موتور ماشین تا بزرگ‌ترین ناوگان‌های سنگین، تولیدات و مصنوعات صنایع پتروشیمی، کودهای شیمیایی، فراورده‌های دارویی، پارچه‌ها و الیاف مصنوعی، پلاستیک‌ها، چسب‌ها و فرآورده‌های بهداشتی و آرایشی پوششهای استحفاظی از نفت ساخته می‌شوند. ازآنجاکه کشور ما به‌عنوان یکی از منابع نفت و گاز جهان شمرده می‌شود تربیت نیروی متخصص بهره‌برداری از این سرمایه بسیار لازم و ضروری است.
یک مهندس نفت باکار در دفاترکاری، پالایشگاه‌ها، محل‌های حفاری و آزمایشگاه‌های تحقیقاتی روش‌های استخراج نفت و گاز از زیرزمین را طراحی کرده و توسعه می‌دهد. همچنین با همکاری زمین شناسان و دیگر متخصصان، ساختار زمین و خصوصیات صخره‌های حاوی ذخایر و روش‌های حفاری را تعیین کرده و عملیات حفاری را آغاز و مدیریت می‌کند.
توانایی‌های لازم برای تحصیل در این رشته
در این رشته زمین‌شناسی، ریاضی، فیزیک و زبان انگلیسی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار میباشند. ازآنجاکه کار فارغ‌التحصیلان این رشته سخت و سنگین است و محیط کاری آن‌ها نیز خارج از شهر است دانشجویان این رشته از داوطلبان مرد انتخاب می‌شود.
وظایف یک مهندس نفت
• طراحی تجهیزات برای استخراج نفت و گاز
• توسعه راه‌های تزریق آب، مواد شیمیایی، گازها یا بخار به ذخیره‌های نفتی
• توسعه برنامه‌های حفر زمین‌های نفت‌خیز و بازیابی نفت و گاز
• اطمینان یافتن از ارزیابی درست چاه‌ها
• استفاده از تجهیزات کامپیوتری برای شناسایی محل چاه‌ها و انجام درست عمل حفاری
• اطمینان یافتن از نصب، به‌کارگیری و نگهداری درست از تجهیزات
مهندسی نفت در مقطع کارشناسی
این رشته در مقطع کارشناسی دارای ۴ گرایش مهندسی اکتشاف نفت، مهندسی استخراج و حفاری نفت، مهندسی بهره‌برداری از منابع نفت و مهندسی مخازن هیدروکربوری میباشد که از سال ۷۸ در دانشگاه صنعت نفت دایر شده است.
گرایش مهندسی اکتشاف
کشف حوزه‌های نفتی توسط لرزه‌نگار اولین مرحله از برداشت نفت میباشد. مهندسین اکتشاف، امواج صوتی را به اعماق زمین فرستاده و سپس امواج برگشتی را اندازه‌گیری و پردازش می‌کنند تا به وجود یا عدم وجود نفت در درون زمین پی ببرند. ژئوفیزیک، ژئوشیمی آلی (نفت)، تخمین و ارزیابی ذخایر نفتی، زمین‌شناسی ایران و مناطق هم‌جوار، روش‌های افزایش برداشت از مخازن، عملیات زمین‌شناسی ایران، مهندسی مخازن نفت، میکروپالئونتولوژی، اصول حفاری، گل حفاری و سیمانکاری چاه‌ها، زمین‌شناسی نفت، چاه‌نگاری، زمین‌شناسی مهندسی، زمین ساخت، مکانیک محیط‌های ناپیوسته سنگی، زمین‌شناسی مناطق دریایی، زمین‌شناسی عمومی، سنگ‌شناسی (رسوبی ـ آذرین و دگرگونی)، کانی‌شناسی، برداشت زمین‌شناسی، زمین‌شناسی ساختمانی، فتوژئولوژی و سنجش از راه دور، پتروفیزیک، مکانیک سیالات، فسیل‌شناسی(دیرینه‌شناسی)، رسوب‌شناسی، چینه‌شناسی، بررسی فنی ـ اقتصادی، مبانی مهندسی نفت و زمین‌شناسی زیرزمینی از دروس این گرایش میباشند.
گرایش مهندسی استخراج و حفاری
فعالیت‌های این گرایش طراحی تجهیزات حفاری،انجام عملیات و استخراج بر محیط زیست کشور، ارزیابی اثرات تکنولوژی حفاری و ارایه راه‌حل برای جلوگیری از تخریب میباشد. مهندسین حفار روش‌هایی را ارائه می‌دهند که هزینه حفاری را پایین و بازده کار را بالامی‌برد. مبانی مهندسی برق، دینامیک، مهندسی حفاری ، سیمان حفاری، گل حفاری، مهندسی حفاری پیشرفته و اسیدکاری در عملیات از دروس این گرایش میباشند.
گرایش مهندسی بهره‌برداری از منابع نفت
با توجه به افت فشار مخازن نفت کشور حضور افرادی که با استفاده از روش‌های علمی و اصولی از مخازن نفتی بهره‌برداری کنند امری ضروری است. از دروس این گرایش می‌توان مکانیک سیالات دوفازی، اصول ژئوفیزیک اکتشافی، مهندسی مخازن، مهندسی حفاری، عملیات بهره‌برداری، روش‌های افزایش و برداشت از مخازن، تخمین مخازن در چاه‌های اکتشافی و آزمایشگاه نفت را نام برد.
گرایش مهندسی مخازن نفت
مهندسی نفت گرایش مخازن، نوع مخزن نفت یا گاز و همچنین فشار، دما و عمق آن از سطح زمین را مشخص می‌کند زیرا این موارد در نحوه برداشت و استخراج نفت از مخازن تأثیر دارد. مکانیک سیالات دو فازی، انتقال جرم، ترمودینامیک، مهندسی مخازن، مطالعات مخازن، عملیات بهره‌برداری، روش‌های افزایش وبرداشت مخازن و مدیریت و صیانت از مخازن از دروس این گرایش میباشند.
کارشناسی ارشد مهندسی نفت
این رشته‌ی مهندسی در مقطع ارشد دارای گرایش‌های اکتشاف، حفاری، بهره‌برداری، مخازن هیدروکربوری و تجهیزات نفتی میباشد.
مهندسی نفت در مقطع دکتری
این رشته در مقطع دکتری دارای دو گرایش مهندسی نفت و مهندسی نفت ـ اکتشاف میباشد.
آینده‌ی شغلی و بازار کار مهندسی نفت
مهندسی نفت از رشته‌های پردرآمد محسوب می‌شود و بازار کار قابل قبولی برای فارغ‌التحصیلان این رشته وجود دارد. مهندسین نفت می‌توانند در شرکت‌های خصوصی یا وزارت نفت مشغول به‌کار شوند. همچنین مهندسین نفت می‌توانند در سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی و خصوصی در بخش‌های نفتی، گاز و پتروشیمی فعالیت نمایند . خوب است بدانید که تخصص حفاری این رشته به‌عنوان یکی از سخت‌ترین، پرخطرترین و پردرآمدترین مشاغل نفتی به‌حساب می‌آید.
