توضیحات
در این مقاله به بررسی نظریه اجتماعی دور کیم بهعنوان یکی از دو بنیانگذار تئوری اصلیجامعهشناسی نوین، سوسیالیسم و نظریه ی انسان شناسی پرداخته میشود.
تئوری جامعهشناسی
استاد بزرگ دانشگاه، دور کیم، در بیشتر وقت تدریس خود به علم تربیت میپرداخت. مکتب تربیتی او، همان بخش عمده جامعهشناسی اوست. مکتب وی به دوره جمهوری سوم تخصیصیافته است. یعنی دوره غیر دینی کردن آموزش همگانی فرانسه و عصر ترقیات صنایع بزرگ، گسترش علوم انسانی. به عقیده وی تربیت امری کاملاً اجتماعی است، او آن را اجتماعی کردن نسل جوان بهوسیله نسل بالغ تعریف میکند. همچنین بر این باور بود که مدرسه جهان خِرَد اجتماعی است و جامعه یک هستی نوین را در آدمی میآفریند. در ادامه مقاله به بررسی دقیق هدف تربیت از دیدگاه دور کیم پرداخته میشود. دریکی از قسمتها دور کیم به این موضوع میپردازد که یک کودک با هستی گرفتن تنها طبیعت فردی خود را به دنیانمی آورد و جامه با روح تقریباً بی نقش و نگاری روبروست که باید آن را از نو بسازد.
اهمیت تاریخی روششناختی کتاب خودکشی
کتاب دورکیم نخستین الگو و اولین کتابی است که به شیوه جدید، روشهای آماری را در تحلیل جامعهشناسی مورداستفاده قرار داده است. همچنین دورکیم در این کتاب به نوآوریهایی دستزده است. کتاب خود کشی او ازنظر معنادار بودن و روابط نیز دارای اعتبار چشمگیری است، چراکه موضوعات آن اگرچه بهظاهر جنبه فردی داردند ولی در اصل موضوعاتی کاملاً اجتماعی است و نشان میدهد که “جامعه واقعیتی است که بیش از حاصل جمع اجزای آن است”
سوسیالیسم
برای مطالعه افکار سیاسی دورکیم، میتوان از سه رشته از درسهایش که پس از مرگ او چاپ و منتشر شدند استفاده کرد. ازلحاظ تاریخی اندیشه دورکیم با اندیشه سوسیالیستهای فرانسوی رابطه نزدیکی داشت. دران سالها تلقی دورکیمی سوسیالیسم از عناصر مهم اندیشه سیاسی فرانسه در بین روشنفکران چپ به شمار میرفت. هدف او تنها مطالعه درباره مجموعه آیینهای سوسیالیستی بود درحالیکه او موفق شده بود درسهایی درباره جایگاه و خاستگاه سوسیالیسم (اساساً درباره سن سیمون) نیز تهیه کند. سوسیالیسم دورکیم اساساً سوسیالیسم آگوست کنت است که در دو کلمه خلاصه میشود: سازمان و اخلاقیت.
در این پروژه بهطور مفصل به بررسی دیگر آثار و عقیدههای وی و مفاهیم بیشتر نظریه انسانشناسی پرداخته میشود.