رشته زبان و ادبیات فارسی
رشته زبان و ادبیات فارسی که در گروه علوم انسانی قرار دارد با سخن، واژگان، معنی و آثار ادبی در ارتباط است. هدف از تدریس این رشته آشنا کردن افراد با نظم و نثر فارسی و آموزش آن است تا فارغ‌التحصیلان این رشته بتوانند به تدریس آن در آموزش‌وپرورش بپردازند و یا به‌عنوان کارشناس زبان و ادبیات فارسی در بخش‌های فرهنگی، علمی و اجرایی کشور به فعالیت بپردازند. توجه به تقویت زبان فارسی و به‌کارگیری درست آن در نشر اندیشه‌ها یک ارزش است و بی‌اعتنایی به این ارزش، گناهی بزرگ و غیرقابل‌بخشش است. این آثار جلوه‌گر میزان فعالیت و کوشش مداوم فرزانگان می‌باشد. تنها از طریق زبان و ادب فارسی می‌توان معارف اسلامی و اندیشه اصیل ایرانی را در کشور حفظ کرد و به نشر و گسترش آن پرداخت و آن را به جهانیان معرفی کرد.
توانایی‌های موردنیاز برای این رشته
علاقه به زبان و ادبیات فارسی اولین شرط برای داوطلبان تحصیل در این رشته می‌باشد. احساس لذت معنوی از خواندن متون، دل‌بستگی و علاقه به میراث فرهنگی و ادبی و احساس تعهد به ادبیات فارسی از دیگر ویژگی‌های داوطلبان تحصیل در این رشته است.
رشته‌ی ادبیات فارسی در مقطع کارشناسی
طول دوره تحصیل در رشته زبان و ادبیات فارسی در مقطع کارشناسی حدود ۴ سال است و ۱۴۸ واحد درسی را در برمی‌گیرد. رشته زبان و ادبیات فارسی در مقطع کارشناسی گرایش خاصی ندارد و به‌صورت عمومی ارائه می‌شود. چارت زیر برای دانشجویان ورودی ۹۶ دانشگاه شهید باهنر کرمان می‌باشد.
| متون نظم ۱ پیشگامان نظم فارسی | ||
| متون نظم ۲ قسمت اول شاهنامه ۱ | ||
| متون نثر ۱ متون ادبی ـ تاریخی با تاکید بر تاریخ بیهقی | ||
| عربی ۱ قسمت اول قواعد و متون | ||
| دستور زبان فارسی ۱ | ||
| آیین نگارش و ویرایش | ||
| مرجع شناسی و روش تحقیق | ||
| تاریخ ادبیات فارسی ۱ پیش از اسلام تا اول دوره سلجوقیان | ||
| اندیشه اسلامی ۱ | ||
| متون نظم ۲ قسمت دوم شاهنامه ۲ | ||
| کارگاه ویراستاری | ||
| متون نظم ۲ قصاید ناصر خسرو | ||
| عربی ۲ قسمت دوم قواعد و متون | ||
| تاریخ ادبیات فارسی ۲ از اول دوره سلجوقیان تا دوره مغول | ||
| متون نثر ۲ متون ادبی ـ داستان با تاکید بر کلیله و دمنه | ||
| بلاغت ۱ معانی | ||
| دستور زبان فارسی ۲ | ||
| آشنایی با علوم قرآنی | ||
| ادبیات و رایانه | ||
| متون نظم ۳ قسمت اول شاعران حوزه ادبی خراسان | ||
| متون نظم ۳ قسمت ۲ شاعران حوزه ادبی عراق | ||
| بلاغت ۲ بدیع و بیان | ||
| تاریخ ادبیات فارسی ۳ از دوره مغول تا صفویه | ||
| عربی ۳ قسمت سوم قواعد و متون | ||
| متون نظم ۳ قسمت سوم نظامی | ||
| متون نظم ۳ قسمت چهارم خاقانی | ||
| مبانی عرفان و تصوف | ||
| اندیشه اسلامی ۲ | ||
| تربیت بدنی ۱ | ||
| متون نظم ۴ قسمت اول اشعار سنایی | ||
| تاریخ زبان فارسی | ||
| متون نظم ۴ قسمت سوم مثنوی معنوی ۱ | ||
| عروض و قافیه | ||
| کلیات نقد ادبی | ||
| عربی ۴ قواعد و متون | ||
| متون منتخب نثر ادبی | ||
| آشنایی با فن ترجمه | ||
| زبان عمومی | ||
| متون نظم ۴ قسمت دوم مثنوی‌های عطار | ||
| متون نظم قسمت چهارم مثنوی معنوی ۲ | ||
| متون نثر ۳ متون ادبی ـ تعلیمی با تاکید بر گلستان | ||
| عربی ۵ قسمت پنجم قواعد و متون | ||
| تاریخ ادبیات ۴ دوره صفویه تا مشروطه | ||
| تاریخ حدیث و قرآن در ادب فارسی | ||
| زبان تخصصی قسمت اول | ||
| کارگاه داستان نویسی | ||
| کارگاه مقاله نویسی | ||
| مکتب های ادبی | ||
| تاریخ تحلیلی صدر اسلام | ||
| متون نثر ۴ متون ادبی ـ عرفانی با تاکید بر مرصادالعباد | ||
| جریان شناسی شعر معاصر ایران | ||
| متون نظم ۵ قسمت دوم اشعار حافظ | ||
| متون نظم ۵ قسمت اول اشعار سعدی | ||
| عربی ۶ قسمت ششم قواعد و متون | ||
| کارگاه روش تصحیح نسخه های خطی | ||
| متون نظم تعلیمی | ||
| مقدمات زبان شناسی | ||
| سبک شناسی ۱ نظم | ||
| اخلاق اسلامی | ||
رشته‌ی ادبیات فارسی در مقطع کارشناسی ارشد
دوره تحصیل در رشته زبان و ادبیات فارسی در مقطع کارشناسی ارشد دو سال و نیم می‌باشد. طول هر نیمسال ۱۸ هفته و هر واحد درسی به مدت ۱۷ ساعت در یک نیمسال خواهد بود. این رشته در مقطع ارشد دارای گرایش‌های ادبیات حماسی، ادبیات غنایی، ادبیات عرفانی و ادبیات تعلیمی می‌باشد البته در برخی دانشگاه‌ها گرایش‌های جدیدی مانند ادبیات تطبیقی، ادبیات کودک و نوجوان، ادبیات پایداری، ادبیات عامه، آموزش زبان فارسی، ادبیات روایی، ویرایش و نگارش، نظریه و نقد ادبی و ادبیات معاصر افزوده گردیده است که به‌اختصار به توضیح آنها می‌پردازیم.
۱. ادبیات کودک و نوجوان
در این گرایش به نحوه برقراری ارتباط با کودکان از طریق متن و داستان و بررسی زبان شناسی ادبیات کودکان پرداخته می شود. داستان‌ها و ادبیات کودکانه در شخصیت کودکان تاثیر گذارند به همین دلیل به متخصصان این گرایش نیاز می‌باشد.
۲. ادبیات عامه
ادبیات عامه که همان ادبیات فولکلور است به ادبیات معنوی و فرهنگی یک جامعه که یکی از بزرگ‌ترین میراث‌های یک جامعه و فرهنگ می‌باشد می‌پردازد.
۳. ادبیات روایی
این گرایش که شامل ادبیات مربوط به رمان، افسانه و داستان است حالت خارق‌العاده و غیره واقعی یا واقعی دارد و برای کسانی که بیان خوب و روایی دارند موردپسند خواهد بود.
۴. ادبیات معاصر
در گرایش ادبیات معاصر زبان و ادبیات فارسی، بازه زمانی مربوط به ادبیات ایران از مشروطیت تا زمان کنونی موردمطالعه قرا می‌گیرد. در این برهه زمانی تحولات و تغییرات مهمی در ادبیات ایران پدید می‌آید و آن را از مقطع زمانی ماقبل خود کاملاً متفاوت و جدا می‌کند.
۵. نظریه و نقد ادبی
این شاخه از ادبیات به‌نقد و تحلیل تاریخ ادبیات و سیر تکاملی آن می‌پردازد. این گرایش برای علاقه‌مندان به تحلیل و استنباط جذاب و موردپسند خواهد بود.
۶. ویرایش و نگارش
در این شاخه از ادبیات به ویراستاری و نگارش متون ادبی پرداخته می‌شود.
۷. ادبیات پایداری
این گرایش که تقریباً نو و جدید است و اخیراً به گرایش‌های زبان و ادبیات فارسی اضافه‌شده است فقط در دانشگاه سمنان تدریس می‌شود.
۸. آموزش زبان فارسی
در این گرایش به آموزش قواعد و قوانین زبان فارسی و کاربردهای آنها در متون پرداخته می‌شود و فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند در بخش‌های تدریس و آموزش به فعالیت بپردازند.
۹. ادبیات تطبیقی
این گرایش هم گرایشی جدید است که به یکسان‌سازی و تطابق ادبیات فارسی و ادبیات عرب می‌پردازد و فقط در دانشگاه سمنان تدریس می‌شود.
آینده‌ی شغلی و بازار کار این رشته
بازار کار این رشته به میزان توانمندی و قابلیت فارغ‌التحصیلان بستگی دارد. فارغ‌التحصیلان رشته زبان و ادبیات فارسی پس از اتمام دوره تحصیلی خود می‌توانند شغل معلمی را انتخاب کنند و یا به‌عنوان منتقد ادبی و مترجم در مراکز آموزشی و مراکزی مانند فرمانداری، شهرداری، استانداری و بخشداری به‌عنوان کارشناس فرهنگی و یا حتی به‌عنوان شهردار و بخشدار و … مشغول شوند. این افراد هم‌چنین می‌توانند به نویسندگی، فعالیت در چاپ و نشر، ثبت‌اسناد، ویراستاری، مرکز تولید صداوسیما، کار در کتابخانه‌ها، اشتغال در مراکز تحقیقاتی و پژوهشی و خلق آثار ادبی، گویندگی، روزنامه‌نگاری و … مشغول باشند.
به شما علاقه‌مندان زبان و ادبیات فارسی پیشنهاد می‌کنیم از بخش مقالات ادبیات و زبان فارسی مرکز پروژه بازدید کنید.
